THIÊN HẠC ĐỒ – BÌNH MEN RẠN CELADON – DÒNG CHẢY LẶNG LẼ CỦA CHỮ “THƯƠNG”

Trong suốt cuộc đời, ta nghe nhiều lần chữ “yêu”, nhưng chữ “thương” thì ít ai nói, và cũng ít ai dám giữ. Yêu có thể đến bất chợt, rực rỡ như ngọn lửa, nhưng thương thì âm thầm, bền bỉ, dung chứa cả bao nhiêu khuyết thiếu và yếu đuối. Để thương một người, cần nhiều hơn một cảm xúc – cần sự kiên nhẫn, sự bao dung, và một trái tim rộng mở.

Ngắm chiếc bình men rạn celadon này, phủ kín trên thân là hàng ngàn con hạc trắng, lòng ta chợt lắng xuống. Men rạn như những vết hằn của thời gian, nhưng thay vì làm chiếc bình trở nên khiếm khuyết, nó lại tôn lên vẻ đẹp sâu lắng, khiến ta nhận ra: thương chính là biết ôm lấy những nứt vỡ, để rồi từ đó mà sáng trong hơn.

Nhìn từng cánh hạc nối tiếp nhau bay vòng quanh thân bình, ta thấy một dòng chảy liên tục, miên man. Hạc vốn tượng trưng cho sự trường thọ và thanh cao, ở đây lại hóa thành muôn ngàn bước cánh, như tình thương lặng lẽ lan tỏa, nâng đỡ và nuôi dưỡng. Không ồn ào, không phô trương, nhưng bền bỉ như dòng nước ngầm nuôi xanh cả một cánh đồng

Chiếc bình to và nặng tay, cho người đối diện một cảm giác vững chãi. Cũng như khi ta có một người thật sự thương mình, giữa bao giông gió ngoài kia, chỉ cần ngồi xuống bên họ, ta đã thấy an yên. Và khi chính ta biết thương một ai đó thật sự, lòng mình cũng rộng lớn hơn, không còn chỉ là một “cái tôi” bé nhỏ, mà là một khoảng trời bao dung.

Bây giờ, nhìn lại quãng đường (thời gian) đã đi qua, có thương, có mất mát, có cả những lần hụt hẫng, thì vẫn muốn giữ lấy chữ “thương” như một dòng chảy trong lòng. Bởi thương đâu phải chỉ dành cho một người, mà còn là cách ta sống, ta nhìn đời, ta lan tỏa. Để mai này, trong tương lai, khi mọi thứ đã trở nên nhẹ nhàng hơn, ai có thể ngồi lại trước một chiếc bình như thế này, mỉm cười an yên, và biết rằng: điều quý giá nhất ta giữ được chính là tình thương.

Bởi cuối cùng, tất cả những gì còn đọng lại trong ta, cũng chỉ là một chữ “Thương”.

Tên: Bình gốm Celadon “Thiên Hạc Đồ”

Phong cách: Gốm Celadon Cao Ly (Goryeo), Hàn Quốc

Kỹ thuật: Inlay (Sanggam), men Celadon rạn (kannyū)

Kích thước: Cao 30 cm, chu vi bụng 100 cm

Tình trạng: Hoàn hảo về mặt nghệ thuật, men rạn tự nhiên

Ý nghĩa: Hàng ngàn họa tiết chim hạc bay trong mây trời, mang lời chúc phúc về sự trường thọ và viên mãn

BÌNH CELADON MEN RẠN VẼ HOA CÚC – LÒNG TIN GIỮ TRONG VẺ RẠN VỠ

Một tác phẩm Celadon dáng tròn viên mãn, miệng mở rộng như một tấm lòng phóng khoáng. Toàn thân phủ lớp men rạn xanh ngọc, những vết nứt li ti trải đều – không phải khuyết điểm, mà là vẻ đẹp trầm mặc, để thời gian ghi dấu trên bề mặt gốm.

Trên nền men ấy, hoa cúc vẽ tay bung nở. Hoa cúc vốn biểu tượng cho sự kiên định, bền bỉ, dẫu trải gió sương vẫn giữ được hương sắc của mình. Nhìn vào, ta dễ thấy một nỗi niềm: lòng người cũng như vậy – đã nhiều lần rạn vỡ bởi sự phụ lòng, nhưng vẫn chọn nở hoa, vẫn chọn giữ lấy sự trong sáng bên trong.

Dáng bình tròn, miệng rộng gợi đến một tấm lòng dễ tin, dễ mở. Ai tìm đến cũng được sẻ chia, như người chủ của nó – thường dễ dàng giúp đỡ người khó khăn, dẫu biết có thể khó mong đền đáp. Và những đường men rạn, chính là minh chứng cho những lần bị phụ lòng ấy. Nhưng chính chúng, lại làm chiếc bình thêm giá trị, thêm độc bản.

Chất liệu: Gốm Celadon men rạn

Họa tiết: Vẽ tay hoa cúc và dây lá

Kích thước: Cao 17cm, Miệng 8cm, Chu vi thân 63cm

Triện đáy: Ký hiệu nghệ nhân viết bút lông trên nền men rạn

Chiếc bình Celadon men rạn vẽ hoa cúc với dáng tròn viên mãn và màu xanh ngọc dịu dàng, thích hợp đặt trong không gian phòng khách hoặc phòng đọc sách, nơi cần sự tĩnh lặng và an yên.

Đặt bình trên kệ gỗ, bàn trà, hay trong tủ trưng bày có ánh sáng nhẹ, các vết rạn sẽ hiện lên như những đường gân thời gian, mang đến chiều sâu và nét riêng cho không gian.
Bình cũng có thể kết hợp cùng một nhành hoa khô hoặc cành sen khô, để làm nổi bật thêm vẻ đẹp trầm mặc, giữ nguyên tinh thần “bình chứa đựng, lòng người mở ra”.

Trong một ngôi nhà, sự hiện diện của chiếc bình này không chỉ là vẻ đẹp của gốm, mà còn là lời nhắc nhở về giá trị của lòng tin – dẫu dễ vỡ, nhưng một khi còn giữ được, sẽ luôn khiến tâm hồn an hòa.

**Rạn – là khi tĩnh lặng biết nói, Và người quân tử, là khi đạo hạnh vượt lên cả lời nói.**.

Trong thế giới ngổn ngang hôm nay, đôi khi ta chỉ mong tìm một chút bình yên – như ánh trăng rọi qua vòm tre cũ, hay một khoảng lặng đủ dài để lòng mình thở ra. Những chiếc bình men rạn Celadon xanh dịu này cũng như thế. Không phô trương, không màu mè, nhưng ở đó có một vẻ đẹp sâu thẳm, vững vàng và rất thật.

Chúng không hoàn hảo – bởi bản chất của men rạn là rạn nứt. Nhưng chính vết rạn ấy, khi soi vào ánh sáng, lại phản chiếu lên cả một chiều sâu nội tâm. Nó giống như những con người từng trải: im lặng, vững chãi và không cần nói lớn – bởi họ sống đúng, sống đẹp đã là tiếng nói rồi.

Men rạn Celadon không phải là loại men “láng mịn bóng loáng”. Trái lại, nó mang những vết rạn tự nhiên – như làn da đã từng đi qua tháng năm, như đất khô nứt sau một mùa nắng dài, rồi bất chợt trở nên đẹp kỳ lạ dưới mưa chiều.

Men Celadon thường có sắc xanh ngọc – mát lành, khiêm nhường, nhưng không bao giờ mờ nhạt. Đó là gam màu của những người không cần nổi bật, nhưng luôn khiến người khác tin cậy khi ở bên.

Chúng ta từng đọc về những bậc quân tử trong sách xưa – người “tri thiên mệnh”, sống vì nghĩa hơn lợi, đặt đạo lý làm nền cho mọi hành xử. Nhưng người quân tử không chỉ có ở sách, họ vẫn hiện diện giữa đời thường, trong dáng hình rất khác – và rất gần.

Họ có thể là một người thợ cần mẫn, một người cha điềm đạm, một người bạn không bao giờ quay lưng khi ta hoạn nạn. Những con người không ồn ào, không ưa tranh luận, nhưng luôn khiến người khác cảm thấy an lòng khi có họ bên cạnh.

Ta bắt gặp hình bóng họ qua từng chiếc bình trong bộ sưu tập:

Chiếc bình có tai vuông: Vững chãi và trầm tĩnh, như người biết nghe – biết giữ. Không thích bon chen, nhưng khi cần thì đứng ra – như một cột trụ.

Chiếc bình tròn vẽ hoa cúc: Mềm mại mà không yếu đuối. Như người quân tử biết dung hòa, không cố chấp nhưng vẫn giữ khí tiết.

Bộ rượu nhỏ vẽ hạc: Tựa như tình bạn quân tử. Nhỏ nhẹ, nhưng sâu. Không khoe khoang, không phô bày – chỉ cần một ánh nhìn, một chén rượu là đủ hiểu nhau.

Và chiếc bình dáng mai bình – thân cao, cổ eo, chân vững: Đó là biểu tượng của người quân tử thời nay. Không còn cứng nhắc như khuôn mẫu xưa, nhưng vẫn mang đầy tư chất thanh cao. Họ biết linh hoạt, biết uyển chuyển trước dòng đời, nhưng không bao giờ rơi vào uốn lượn giả tạo. Họ sống bằng lẽ thiện, hành xử bằng sự tử tế, và giữ cho mình một nội tâm không lay chuyển trước những điều bất thiện.

Nhìn lại, ta hiểu rằng rạn không làm mất giá trị, mà làm tăng giá trị. Một chiếc bình trơn tru, láng bóng, chưa chắc đã đẹp hơn một chiếc bình rạn – bởi vết rạn là ký ức của lửa và đất.

Cũng vậy, người từng va vấp nhưng vẫn giữ lòng nhân hậu, mới là người đáng tin. Người không cần giấu đi những điều đã qua, nhưng luôn bước tiếp bằng sự chân thành và khí chất – ấy mới là người quân tử giữa đời thường hôm nay.

SONG ẨN – BẢN GIAO HÒA CỦA MEN NGỌC VÀ TAY NGHỀ TRÁC TUYỆT

Chiếc bình Celadon hai lớp – men rạn vẽ chim hạc mà chúng tôi muốn giới thiệu hôm nay, chính là một bảo vật như vậy.

Kỳ công hai lớp – Đỉnh cao chế tác

Thoạt nhìn, bình mang vẻ giản dị trong màu men xanh rêu đặc trưng của dòng Celadon cổ điển. Nhưng càng quan sát kỹ, người xem càng không khỏi trầm trồ bởi kết cấu hai lớp độc đáo:

  • Lớp ngoài: đục lỗ thủ công, các đường chạm đan xen tạo thành mô-típ “mắt cáo” như mây vờn – lưới trời.
  • Lớp trong: bình men kín hoàn chỉnh, được tạo hình riêng biệt, sau đó nung cùng lớp vỏ. Phủ men toàn thân, lòng bình xoáy tròn như tâm pháp, vừa đẹp vừa đảm bảo công năng.

Đây là kỹ thuật hiếm, bởi chỉ cần sai một ly khi nung là cả hai lớp sẽ tách rời, nứt gãy, hoặc men không kết dính. Vậy mà chiếc bình này lại tròn trịa đến từng khe hở, mượt mà đến từng rạn men. Một bản nhạc hòa tấu giữa sự cứng cáp và tinh tế, giữa hình khối và hư vô.

Men rạn – Vết nứt của thời gian hay làn da của đất?

Toàn bộ chiếc bình phủ lớp men rạn craquelure cổ kính. Đó không phải là khuyết điểm, mà là chủ ý mỹ thuật. Những đường nứt li ti ấy, người nghệ nhân phải “nuôi” bằng tháng năm – để chúng lan dần, chậm rãi như gió lùa qua khe suối, như thời gian thấm vào gỗ đá.

Trường phái men rạn khởi nguồn từ Trung Hoa thời Tống, được nâng lên tầm nghệ thuật ở bán đảo Triều Tiên (gốm Goryeo), và lan sang Nhật Bản như một biểu tượng của wabi-sabi – vẻ đẹp của điều không hoàn hảo.

Trên chiếc bình này, lớp men ấy như một lớp sương mỏng phủ lên thời gian, khiến mỗi lần ánh sáng rọi qua lại lấp lánh một cảm xúc khác.

Hạc vũ thanh không – Nghệ thuật ẩn hiện

Trên phần vai bình là hình ảnh chim hạc và đám mây cách điệu, được vẽ lót men dưới lớp rạn. Đó là một kỹ thuật khó: nét vẽ phải đủ tinh tế để không bị men nuốt, nhưng cũng không quá đậm khiến phá vỡ bố cục. Nhìn kỹ, những chú hạc không bay trên nền gốm – mà bay giữa tầng tầng lớp lớp khí sắc, như lơ lửng giữa trời sớm.

Trong văn hóa phương Đông, hạc là loài chim của cõi tiên, biểu tượng cho sự trường thọ, thanh cao, và mối liên hệ giữa trời và người. Đặt giữa màu men xanh rêu – chiếc bình như một thiền thoại bằng đất nung, nhẹ tênh mà sâu lắng.

Một bảo vật đương đại – Sống giữa truyền thống

Chiếc bình này không thuộc về quá khứ, nhưng nó sống cùng ký ức truyền thống. Theo dấu triện đáy 青佑 (“Thanh Hữu”) – nhiều khả năng đây là tác phẩm của một nghệ nhân hiện đại người Nhật hoặc Việt theo đuổi lý tưởng thủ công đỉnh cao. Sản phẩm nặng tới 8kg, cao 27cm, thân tròn to với chu vi 112cm, đế vững, miệng mềm mại.

Trong thế giới gốm hiện đại, rất hiếm gặp một tác phẩm vừa đậm truyền thống, vừa độc bản đến vậy.