Bốn lọ hoa thon thả từ lò sứ Thanh Hoa – Cảnh Đức Trấn

Trong thế giới gốm sứ, có những dáng bình như những người bạn tâm giao – mỗi khi ta nhìn vào, lại thấy thấp thoáng hình bóng của con người trong đó. Bốn chiếc lọ hoa sứ Cảnh Đức Trấn lần này, cao 35cm, miệng 10cm, chu vi thân 35cm, dáng thon dài, đứng cạnh nhau chẳng khác nào bốn cô người mẫu cao ráo, thanh tú và rạng ngời trong tà áo trắng ngà.

Trên nền men lam thanh khiết, người thợ đã khéo léo vẽ nên cảnh đàn cá bơi lượn giữa hồ sen. Những chú cá tròn trịa, đôi mắt sáng ngời, như mang trong mình ý nghĩa phong thủy “dư dả – thịnh vượng – hanh thông”. Sen xanh, lá rộng, hoa vươn nở chính là biểu tượng của thanh cao và an nhiên.
Hai chiếc lọ này giống như cặp chị em song sinh, vừa hài hòa vừa có sự khác biệt nhỏ trong từng nét cọ, làm nổi bật tính duy nhất của từng tác phẩm.

Khác với sự sắc nét của men lam, cặp lọ còn lại khoác lên mình những mảng màu đỏ, hồng, xanh phẩy nhẹ. Nét bút không rạch ròi đường viền, mà buông thả tự nhiên như gió thổi cánh hoa, như sương đọng trên cỏ. Đây là lối vẽ giàu tính họa, tạo nên cảm giác mềm mại, uyển chuyển và gợi tình.
Nhìn vào, ta thấy như có những đóa hoa vừa nở trong nắng sớm, vẫn còn đọng hơi thở của thiên nhiên.

Dù khác nhau về sắc độ và phong cách, cả bốn lọ hoa đều chung một dáng vóc mảnh mai, thắt eo mềm mại rồi vươn lên cao vút. Chúng mang dáng dấp của người phụ nữ Á Đông: dịu dàng nhưng không kém phần kiêu hãnh, giản dị mà vẫn sang trọng.

Đặt bốn chiếc lọ này cạnh nhau, ta có cảm giác như đang đứng trước một dàn hợp xướng: hai giọng trong trẻo lam xanh, hai giọng ngọt ngào đỏ thắm, cùng hòa quyện tạo nên bản giao hưởng thị giác đầy thi vị.

Thích hợp đặt trong phòng khách hoặc gian thờ trang nghiêm, tượng trưng cho sự thanh khiết, thịnh vượng và đủ đầy.

Có thể chưng lẻ từng chiếc, hoặc ghép cặp (2 men lam – 2 men đỏ) để tạo điểm nhấn cân đối.

Nếu trưng cả bộ bốn, nên đặt trên kệ dài hoặc tủ kính, để dáng thon thả và sắc men hòa quyện làm sáng bừng không gian.

Bốn lọ hoa sứ Cảnh Đức Trấn cho ta một bài học giản dị:

Phúc Thọ Bình An – Chiếc bình gốm men lam du hành giữa ba miền đất: Trung Hoa – Nhật Bản – Việt Nam

Trong số những món gốm đang có mặt tại Nét Gốm 119, có một chiếc bình không cao lớn, không lộng lẫy, nhưng chứa đựng một hành trình văn hóa thầm lặng mà sâu sắc. Đó là chiếc mai bình men lam, cao 22cm, chu vi vai 53cm – vừa vặn để đặt trong tay, nhưng khi ngắm thật kỹ, lại thấy trong lòng mở ra nhiều tầng nghĩa.

Thoạt nhìn, nhiều người sẽ tưởng đây là một tác phẩm đến từ lò Cảnh Đức Trấn (Jingdezhen) – kinh đô gốm sứ lừng danh Trung Hoa – bởi nét vẽ lam điêu luyện, bố cục chặt chẽ và các họa tiết kinh điển: mẫu đơn – hoa cúc – cây tùng – hoa đào – đá thọ, đều là biểu trưng cho phúc lộc, trường thọ, thanh cao và khí chất vững bền.

Nhưng rồi, khi ta lật đáy bình lên, một điều bất ngờ hiện ra:
Triện đáy không phải niên hiệu hoàng triều như thường thấy, mà là bốn chữ Hán viết theo chiều dọc:
福壽平安 (Phúc Thọ Bình An) –
một lời chúc giản dị mà thiêng liêng, gửi vào gốm như người viết thư gửi gió, mong sao đến nơi nào bình an cũng nở rộ.

Chiếc bình này có thể đã được sản xuất tại Cảnh Đức Trấn, nhưng không dành cho triều đình hay nội địa Trung Hoa, mà để xuất khẩu sang Nhật Bản – nơi người Nhật xưa vẫn rất ưa chuộng gốm lam Trung Hoa và thường xuyên nhập về qua các thương cảng quốc tế. Sau một thời gian dài trôi nổi, bình lại được người Việt yêu gốm tuyển về từ Nhật, và giờ đây đang hiện diện tại Trung An – Đồng Tháp – như một cầu nối giao thoa ba nền văn hóa Đông Á.

Không chỉ để ngắm, chiếc bình này còn là một vật phẩm có thể đặt nơi trang trọng trong nhà – như kệ gỗ nhỏ bên lối vào, bàn trà tĩnh lặng nơi thư phòng, hoặc góc bàn thờ gia tiên để gửi gắm niềm mong ước “phúc thọ bình an” cho cả gia đình. Đặt trong một góc nhà, ta không chỉ thấy một dáng gốm men lam tròn đầy, mà thấy một lời nhắn nhủ:

“Cầu chúc cho bạn – người ngắm chiếc bình này – có đủ phúc lành, sống thọ lâu, giữ lòng bình an, dù cuộc đời có xoay vần tới đâu.”

Với kích thước vừa vặn, chiếc mai bình men lam này không chiếm nhiều không gian nhưng lại tạo ra không khí thanh lành, khiến ai bước vào cũng cảm nhận được sự yên ổn từ trong ra ngoài.

Và nếu một ngày nào đó, người hữu duyên ghé ngang, thấy lòng mình chạm đến, thì chiếc bình cũng sẵn lòng theo chủ mới – như một lời chúc lành đã đến lúc cần lên đường, để tiếp tục lan tỏa an nhiên sang một mái nhà khác.