VẺ ĐẸP ẨN TRONG MÂY NGỌC – CẶP BÌNH MEN XANH NGỌC VẼ HOA LAN HỒ ĐIỆP ẨN HIỆN TRONG SƯƠNG

Nét Gốm 119 trân trọng giới thiệu cặp bình sứ xương vẽ lan hồ điệp dưới men ngọc, một vẻ đẹp không cần phô trương, chỉ cần đứng đó cũng đủ để cho lòng người chậm lại. Chúng không rực rỡ như gấm, không phô trương sắc vàng, mà chọn cách ẩn mình sau làn men trong, như thể muốn hỏi người ngắm:

Chất liệu: Sứ xương (bone china), mỏng, nhẹ nhưng rất cứng và vang. Chiều cao: 27 cm Đường kính miệng: 8 cm Đường kính đáy: 10 cm Chu vi vai: 49 cm Triện đáy: Chữ Nhật, vẽ tay bằng lam cobalt. Là một cặp hoàn chỉnh.

Điểm đặc biệt của cặp bình này không nằm ở hình dáng, mà ở kỹ thuật vẽ hoa chìm trong men, một kỹ thuật đòi hỏi sự tính toán chính xác và đôi tay lặng lẽ.

✒️ Bước 1 – Vẽ tranh trên phôi mộc

Khi phôi sứ đã tạo hình và sấy khô, người thợ bắt đầu vẽ bằng màu lam pha loãng, tạo nên những cánh lan hồ điệp mềm mại, nhẹ như khói. Đây không phải là những bức tranh tả thực sắc sảo, mà là kiểu vẽ “gợi hình” – đặt tâm hồn vào từng nét cọ, để hoa hiện ra như đang tan trong gió.

🔥 Bước 2 – Phủ men trong suốt

Sau khi hoa đã vẽ xong và khô hoàn toàn, nghệ nhân sẽ phủ lên toàn thân bình một lớp men ngọc xanh – loại men trong suốt, có sắc xanh nhè nhẹ như sương mù buổi sớm. Lớp men này khiến hoa chìm vào bên trong, tạo hiệu ứng ba chiều mờ ảo: hoa như ở trong – mà cũng như ở ngoài.

🔥 Bước 3 – Nung men ở nhiệt độ cao

Bình sau đó được đưa vào lò nung ở nhiệt độ khoảng 1250–1300 độ C. Lớp men chảy ra bao lấy hình vẽ, làm hoa mờ nhòe, tạo chiều sâu thị giác giống như khi ta nhìn một cánh lan qua lớp kính phủ sương.

Lan hồ điệp là biểu tượng của sự sang trọng, tinh tế, và trong nghệ thuật phương Đông, còn là loài hoa của sự đồng hành và thấu hiểu. Không rực rỡ như mẫu đơn, không cao quý như sen, lan hồ điệp mang vẻ đẹp rất riêng – điềm tĩnh, không cần tranh giành ánh sáng, vẫn tự nở rộ trong không gian của mình.

Việc chọn vẽ lan hồ điệp cho một cặp bình đôi là chủ ý đầy ý nghĩa: có bạn, có đôi – mọi điều trên đời đều dịu dàng hơn.

  • Đặt cặp bình đối xứng hai bên bàn trà, kệ tủ hoặc án thờ hiện đại
  • Nếu cắm hoa, nên chọn hoa trắng, hoa lan nhạt, hoặc để trống để tôn trọn đường men
  • Kết hợp với nền nội thất màu trung tính (xám, kem, gỗ nâu nhạt) sẽ giúp lớp hoa ẩn hiện thêm nổi bật

Trên hành trình của một chiếc bình gốm, đôi khi không cần phải trở thành quý vật mới có giá trị. Chỉ cần nó tìm thấy chiếc bình kia – người bạn đồng hành sinh ra cùng một mẻ đất, cùng một lửa nung, cùng một mạch hoa – là đủ.

Cặp bình này chính là như thế.

CHIẾC BÌNH KHÔNG KỊP VỀ

BÀI VIẾT: “Chiếc bình không kịp về”
Mục: Gốm bộc bạch chuyện đời – netgomnepnguoi.com

Có những món gốm, ta chưa từng chạm tay vào, chưa một lần đặt lên kệ nhà mình. Nhưng lạ lắm – ta vẫn nhớ đến nó, như nhớ một người bạn từng hẹn gặp mà không kịp đến.

Chiếc bình gốm men trắng sần, thân đắp nổi hoa mẫu đơn đỏ – tím, điểm vài cành mai trắng thanh nhã. Màu men thô như bề mặt đá cát, vóc dáng lớn nhưng không thô (11 x 28x 73), từng đường nét như thể khắc vào đất một bức tranh mùa xuân vừa hé nở. Tôi đã chọn nó, không vì giá trị thương mại, mà bởi cảm giác nó nên được đứng cạnh chiếc bình men đen hoa mai trắng mà tôi đang giữ. Một cặp không cần giống nhau, chỉ cần hiểu nhau.

Thế nhưng, trong một khoảnh khắc ngoài ý muốn, chiếc bình ấy đã vỡ – ngay khi còn đang được gói ghém để lên đường.

Người gửi buồn. Người nhận cũng tiếc. Nhưng lạ thay, không ai giận ai. Bởi ai cũng biết: gốm mong manh lắm, cái đẹp đôi khi chỉ cần một giây để hóa thành kỷ niệm. Chỉ cần một phút không khéo tay, một rung nhẹ của đời, là đất gốm trở về với đất bụi.
Chiếc bình ấy không thật sự mất đi. Nó đã sống trong những bức ảnh đã kịp lưu lại. Và sống lâu hơn trong ý định chân thành của người muốn đưa nó về bên chiếc bình đen kia – nơi mà đáng lý, nó sẽ đứng đó, mỗi sáng chiều lặng im mà đẹp.

Với “Nét Gốm Nếp Người”, có khi một món đồ chưa từng đến cũng xứng đáng được ghi lại. Như một nót lặng trong bản nhạc – không vang tiếng, nhưng khiến giai điệu trở nên đầy đặn.

Cảm ơn vì đã từng muốn về với nhau.
Chiếc bình không kịp về – nhưng đã kịp để lại một câu chuyện.

KHI BÌNH CÓ HOA – GỐM NỞ THÊM LẦN NỮA

Có bao giờ ta đứng trước một chiếc bình gốm cắm hoa mà thấy lòng mình chùng xuống?

Không phải vì vẻ đẹp choáng ngợp, cũng không vì hoài niệm rõ ràng nào hiện về. Mà chỉ đơn giản là: tim ta lặng đi một nhịp.
Như thể trong thoáng chốc, ta vừa chứng kiến một điều gì đó rất yên, rất đẹp, và rất người.

Tôi vẫn tin rằng gốm là vật thể gần gũi nhất với con người – bởi nó mang hình dáng của đất đã qua lửa, và chất lặng của thời gian đã qua tay người. Một chiếc bình đứng đó – không màu mè, không cố tình thu hút – nhưng lại khiến không gian quanh nó như dịu lại.

Gốm là sự im lặng có hình.
Nó không nói, không khoe, không đòi hỏi. Nó chỉ hiện diện. Nhưng cái hiện diện ấy lại đủ khiến người ta dừng bước, dừng nghĩ, dừng thở vội.

Một buổi sáng nọ, tôi thử cắm vài nhành hoa thật vào chiếc bình gốm đen khắc cành mai của mình. Không chủ đích nghệ thuật gì. Chỉ là thấy có vài cành hoa mai nở muộn, trắng trong, mảnh mai, nằm im lìm bên cửa sổ.

Tôi cắm vào.
Và lặng đi.

Chiếc bình bỗng đổi khí sắc.
Không phải vì hoa làm nó đẹp hơn. Mà là vì hoa đánh thức điều đang ngủ quên trong gốm.

Giống như có người vốn sống rất điềm tĩnh, trầm mặc. Nhưng một khi họ được ai đó thương, được ai đó đặt tay lên vai và nói: “Mình quý bạn lắm” – thì ánh mắt họ sáng lên, bờ môi họ mềm lại.
Họ không thay đổi, họ chỉ là đang đẹp hơn.

Cắm một cành hoa vào bình cũng giống như thổi một hơi thở nhẹ vào đất nung. Không làm biến dạng cái thân gốm, nhưng khiến nó có một chức năng sống mới.

Bình và hoa, vì thế, giống như hình và hồn của một con người.
Khi hài hòa, chúng không ai lấn át ai. Chúng cùng nhau làm nên sự hoàn hảo. Gốm đứng vững, hoa nghiêng mình. Gốm ôm lấy, hoa tỏa hương. Gốm trầm mặc, hoa nhẹ rung.

Nghệ thuật sống: biết “cắm hoa vào bình”

Tôi nghĩ đôi khi đời sống cũng giống như những chiếc bình gốm. Chúng ta ai cũng có cái “vỏ” đã thành hình – có quá khứ, có cá tính, có giới hạn, có những lớp men rạn không thể sửa chữa.

Nhưng ai bảo rằng một chiếc bình chỉ nên đứng để trống?
Ai bảo rằng mình phải mãi im lặng, nếu đã quen sống cô độc?

Hãy thử cắm một cành hoa vào đời mình.
Có thể là một sở thích mới. Một lần tha thứ. Một cái nắm tay. Một tách trà uống chậm. Một ánh mắt nhìn ai đó bằng lòng trân trọng.
Và rồi ta sẽ thấy:

Vì gốm không chỉ để trưng. Gốm là để sống cùng.

Bình gốm không sinh ra để được ngắm một mình. Nó sinh ra để đứng trong đời sống, để chứa nước, để cắm hoa, để đi cùng người qua năm tháng. Nó mang phần linh hồn của người tạo ra nó, và cũng thấm dần hồn người sống cạnh nó.

Cắm hoa vào gốm là một hành vi nhỏ. Nhưng nó cho thấy một sự giao cảm lớn:
giữa đất và người, giữa đẹp và đời, giữa im lặng và yêu thương.

Chiếc bình hình quả trứng là dáng – như thân người.
Men đen nhám là đất – như phần gốc rễ vững vàng.
Cành mai trắng là người thương – là cái đẹp bất ngờ nở ra từ tĩnh lặng.
Tất cả hòa vào nhau trong một khoảnh khắc, làm nên một hình ảnh thiền vị, không cần ồn ào, chỉ cần đúng thời điểm để nở.

Chạm vào gốm hay chạm vào ký ức,
Để lắng lòng nghe bình kể chuyện xưa…

— Nét Gốm Nếp Người —