một hành trình văn hóa thầm lặng
Trong số những món gốm đang có mặt tại Nét Gốm 119, có một chiếc bình không cao lớn, không lộng lẫy, nhưng chứa đựng một hành trình văn hóa thầm lặng mà sâu sắc. Đó là chiếc mai bình men lam, cao 22cm, chu vi vai 53cm – vừa vặn để đặt trong tay, nhưng khi ngắm thật kỹ, lại thấy trong lòng mở ra nhiều tầng nghĩa.
“Phúc Thọ Bình An“
Thoạt nhìn, nhiều người sẽ tưởng đây là một tác phẩm đến từ lò Cảnh Đức Trấn (Jingdezhen) – kinh đô gốm sứ lừng danh Trung Hoa – bởi nét vẽ lam điêu luyện, bố cục chặt chẽ và các họa tiết kinh điển: mẫu đơn – hoa cúc – cây tùng – hoa đào – đá thọ, đều là biểu trưng cho phúc lộc, trường thọ, thanh cao và khí chất vững bền.
Nhưng rồi, khi ta lật đáy bình lên, một điều bất ngờ hiện ra:
Triện đáy không phải niên hiệu hoàng triều như thường thấy, mà là bốn chữ Hán viết theo chiều dọc:
福壽平安 (Phúc Thọ Bình An) –
một lời chúc giản dị mà thiêng liêng, gửi vào gốm như người viết thư gửi gió, mong sao đến nơi nào bình an cũng nở rộ.
cầu nối giao thoa ba nền văn hóa Đông Á.
Chiếc bình này có thể đã được sản xuất tại Cảnh Đức Trấn, nhưng không dành cho triều đình hay nội địa Trung Hoa, mà để xuất khẩu sang Nhật Bản – nơi người Nhật xưa vẫn rất ưa chuộng gốm lam Trung Hoa và thường xuyên nhập về qua các thương cảng quốc tế. Sau một thời gian dài trôi nổi, bình lại được người Việt yêu gốm tuyển về từ Nhật, và giờ đây đang hiện diện tại Trung An – Đồng Tháp – như một cầu nối giao thoa ba nền văn hóa Đông Á.
một vật phẩm có thể đặt nơi trang trọng
Không chỉ để ngắm, chiếc bình này còn là một vật phẩm có thể đặt nơi trang trọng trong nhà – như kệ gỗ nhỏ bên lối vào, bàn trà tĩnh lặng nơi thư phòng, hoặc góc bàn thờ gia tiên để gửi gắm niềm mong ước “phúc thọ bình an” cho cả gia đình. Đặt trong một góc nhà, ta không chỉ thấy một dáng gốm men lam tròn đầy, mà thấy một lời nhắn nhủ:
“Cầu chúc cho bạn – người ngắm chiếc bình này – có đủ phúc lành, sống thọ lâu, giữ lòng bình an, dù cuộc đời có xoay vần tới đâu.”
Với kích thước vừa vặn, chiếc mai bình men lam này không chiếm nhiều không gian nhưng lại tạo ra không khí thanh lành, khiến ai bước vào cũng cảm nhận được sự yên ổn từ trong ra ngoài.
Và nếu một ngày nào đó, người hữu duyên ghé ngang, thấy lòng mình chạm đến, thì chiếc bình cũng sẵn lòng theo chủ mới – như một lời chúc lành đã đến lúc cần lên đường, để tiếp tục lan tỏa an nhiên sang một mái nhà khác.
Nét Gốm Nếp Người
Chạm vào gốm – cũng là chạm vào ký ức.
Gốm đẹp – vì người thương.
